Uwaga: To nie jest tutorial jak dokladnie macie produkowac. Istnieja wyjatki do wszystkich porad i opieraja sie one na moim wlasnym doswiadczeniu i wiedzy ktore sa wciaz w stadium rozwoju. Jest on skierowany do osob poczatkujacych ktorzy chca przeniesc swoje produkcje na nieco wyzszy, bardziej zaawansowany poziom
1. Slabe drum sample
Jeden z najwiekszych problemow w produkcji, a z pewnoscia najbardziej powszechny na forach internetowych. Uzyte sample w utworach po prostu sa zbyt slabe by utrzymac utwor. Mowa tutaj o kickach clapach i snarach (albo snap jak Ryan mial w zwyczaju nazywac to). Kick i snare sa budujacymi czesciami kazdego dancowego utworu. Z dobrym kickiem i snarem slaby utwor staje sie prztzwoity a przyzwoity dobrym itd. Bez dobrego kicka jest to niemal niemozliwe by osiagnac cos co ludzie by z checia sluchali. Sa miliony mozliwosci jak osiagnac dobre sample kickow i sanrow. Lecz dwie nalatwiejsze to "trojwarstwowa metoda" i metoda "chwytania". Layering 3 kickow (Nakladanie ich na siebie) brzmi dosc latwo jednak jest to czesc ktora niezwykle potrafi zezloscic. Jesli zalezy ci na dobrym kicku a masz dobry utwor mozesz uzyc metody grap czyli zsamplowac czyjegos kicka. Za duzo sie nad tym nie napracujesz. Jednak gdzie ta satysfakcja wlasnych dzwiekow?
Twoim zadaniem jako producent jest wykonanie 10-15 profesjonalnie brzmiacych kickow i nigdy juz nie musisz sie nimy przejmowac. Layerowanie snarow rowniez moze stworzyc cuda i jest nieco latwiejsze od layerowania kickow.
2. Zrozumienie EQ i zaleznosci miedzy czestotliwosciami
Naszym celem jest uzyskanie dla kazdego instrumentu wlasnej przestrzeni w utworze. Dwie najbardziej znane relacje miedzy czestotliwosciami to:
A) Miedzy kickiem a bassem
B) Miedzy chordami a leadem
Rozstrzygnijmy najpierw relacje A). Zbyt duzo poczatkujacych producentow wrzucaja kick i bass razem, dokrecaja sidechain dopoki nie uslysza zadnego distortion. Pozwolcie ze Wam cos powiem: zanim zaczniecie prace nad sidechain compressor, pomyslcie o EQ. Jezeli twoj kick ma szczyt w granicach 70 Hz i twoj glowny przesterowany bassline w 150 Hz, utnij bass w granicach 80 Hz i dodaj troche subbassu, ktory zajmie przestrzen miedzy 25 - 60 Hz. Jezeli zauwazyles ze niektore nuty sa uciete z powodu EQ zmien je tak ,by highpass filter nie ucinal najnizszych nut.
Kolejnym powszechnym motywem sa zaleznosci miedzy chordami a leadem. Jezeli zauwazyles, ze w jakimkolwiek momencie twojego utworu chordy z leadem nie stoja tak jak w profesjonalnym utworze, to jest prawdopodobienstwo ze walcza one w podobnych czestotliwosciach o dominacje w utworze. Jezeli tak jest, sprobuj podwyzszyc lub obnizyc jeden z elementow o oktawe, by zdobyly wlasna przestrzen. Mozesz takze przeniesc jeden z dzwiekow w martwy srodek a drugi agresywnie do boku(panning). Jezeli oba tricki nie pomoga pozbadz sie jednego z nich. Jest to malo prawdopodobne ze jako poczatkujacy uda ci sie utrzymac chordy i leada w idealnym ulozeniu w mixie. Jezeli jestes w jednym znich bardzo zakochany zatrzymaj go do nastepnego utworu.
3. Za malo kompresji
To jest rodzaj odpowiedzi na pytanie: "Dlaczego mowj utwor nie brzmi tak glosno/pelnie jak pro utwory"? Odpowiedz jest prosta jest to brak odpowiedniej kompresji. Komoresory znajduja sie za EQ specjalnie. Kompresowanie zle zEQuowanego kanalu nie da ci dobrego efektu. Podstawowym pomyslem na wypelnienie mixu to uzycie komoresora typu gain headroom. Pozwoli Ci to na zwiekszenie ogolnej glosnosci. Jesli wykonasz to odpowiednio na kazdym kanale ostateczny rezultat bedzie glosny i pelny. Osobiscie preferuje uzywanie wielu compressorow a niskim gain reduction niz jeden o duzym. Zamiast jednego duzego gain reduction powiedzmy na poziomie 12 Db o duzym ustawieniu thereshold masz trzy rozne kompresory o poziomie 4 Db co pozwoli ci osiagnac nieco lepszy wydzwiek. Jak zaczniesz bawic sie wszystkimi pokretlami typu attack release ratio zobaczysz jak swietna jest to metoda by twoj dzwiek okazal sie byc jeszcze lepszym. W dodatku dobrym pomyslem jest by laczyc w grupy instrumenty podobne by uzywac kompresji na nich razem by lepiej skleic je w miksie.
Moj zwyczajny chords kanal wyglada podobnie jak ten:
EQ Cut
Compressor 1
Compressor 2
Compressor 3
EQ boost (jesli konieczne)
Wszystkie FXy
Limiter
Sidechain
- - - - - - - - -
Wyslanie do grupy
Grupowy Compressor
Uzywanie limitera po kompresorach moze wydawac sie zbedne lecz znalazlem to jako swietne narzedzie do mixingu. Dopoki jestes daleko od clippingu mozesz uzywac gain w limiterze by kontrolowac ogolna glosnosc dzwieku bez koniecznosci zmieniania glosnosci w mikserze przez co mozesz z niego w ogolnym miksie utworu w sposob jaki bys tego chcial. Limiter moze byc takze wykorzystany do uwydatnienia jakiegos elementu w miksie(np mocno zreverbowany clap tuz przed dropem)
4. Za duzo limitera na masterze
Staje sie to popularne by limitowac utwory na max by amatorskie orodukcje brzmialy tak glosno jak profesjonalne. Staraj sie tego unikac. Twoj limiter na masterze nie powinien robic wiecej niz 2-3 Db z gain reduction jesli wykonales mix prawidlowo. Jesli uzyjesz duzo wiecej niz to zniszczysz dynamicznosc utworu. Wlasciwa droga do uzyskania glosnosci w utworach jest podana powyzej. (wygoogluj sobie "Loudness war" jesli chcesz wiedziec wiecej na ten temat). Duzo producentow uwaza ze utwor bez dynamiki jest nic nie warty
5. Wysokie tony sa zazdrosne o bass
Wielu poczatkujacych spedzi 80% czasu na niskich rinach w utworze. Przeciez nagrywamy walace bassem utwory nieprawdaz? Jednak jesli chcesz by ktokolwiek uslyszal twoj bass wez pod uwage tez wysokie tony. Wysokie tony sa bardzo istotne w kicku i bassie. Wez swoj bass i wstaw go do analizera jesli zobaczysz szczyt w 100 Hz i prawie nic w 1 kHz nikt nie uslyszy twojego bassu. Beda mogli go odczuc ale nie przebije sie on przez mix co innymi slowy znaczy tyle ze nie bedzie obecny w wyzszych tonach. Jezeli chcesz by byl tam obecny uzyj EQ lub co lepsze Multiband Compressor. Twoj bass w mixie powinien byc zbalansowany od 20 Hz do 20 kHz natomiast kick od 20 Hz do 15kHz a w profesjonalnych utworach kicki maja jeszcze ladny zjazd od 15 kHz do 20 kHz w dol.
6. Nie ma zapamietywalnego tematu utworu
Niezwykle trudne do wyjesnienia ale tak bardzo wazne ze musze o tym wspomniec. Jezeli pomyslisz o ulubionym utworze z jakiegokolwiek stylu muzycznego to z pewnoscia nadziejesz sie na bardzo wyrazny temat utworu bardzo latwo-zapamietywalny. Podam Wam pare takich tematow:
Organy: Deadmau5 - Ghosts N Stuff
Lead melody: Porter Robinson - Unison
Etc...
Jest tez mnostwo utworow ktore nie maja czegos takiego ale ciezej z nimi o komercyjny sukces. Wyrobienie takiego tematu utworu jest niezykle trudne i to wlasnie rozni amatorow od profesjonalistow ze ich utwory latwo wpadaja w ucho. Pamietaj ze robiac utwor wymyslaj melodie latwe do zanucenia by latwo bylo je zapamietac dla sluchacza.
7. Problemy z mixingiem
Jest wiele tematow na temat mixingu ktore powracaja caly czas. Wymienie tutaj pare:
Cos brzmi trzeszczaco:
Czesto przychodzi to z snara clapa lub leada. Jest to zazwyczaj problem z srednimi tonami nie wysokimi (jak moglbys sadzic). Sprobuj uzyc De-Esser albo wytnij w EQ 5khz - 7 kHz i szukaj problematycznych czestotliwosci.
Cos brzmi dudniaco?
Czy gdzies jest moze reverb bez low cut? Moze kick jest zbyt dlugi na rodzaj utworow jaki robisz? Moze nie ma przestrzeni miedzy kickiem a bassem? Czy wyciales czestotliwosci na masterze miedzy 20-30 Hz?
Za malo mocy na dropie:
Sprobuj zautomatyzowac glosnosc kanalu podczas breaka i pozniej zwieksz go do maximum by dodac mocy dropowi.
Instrumenty znikaja w pewnym momencie:
Sprobuj zautomatyzowac glosnosc pewnych instrumentow w odpowienich momentach
8. Dynamika i harmoniczne zaleznosci
Wczesniej wykonalem odsumowanie ze jesli chordy i lead walcza w tym samym przedziale czestotliwosciowym nalezy jeden z nich zmienic. Wyjatek stanow uzycie kontrastujacych harmoni, by odzielic dzwieki. W klasycznych utworach trancowych pomimo tego ze lead i chordy sa na tych samych czestotliwosciach to ich rozna dynamika pozwala nam je uslyszec. Leady sa na szybkim attacku bardzo dynamiczne natomiast chordy na dugim sustain przez co sa malo dynamiczne. Lead wypiera w ten sposob chordy i staje sie to spojna caloscia. Wiele producentow nie przyklada wagi to dynamicznosci utworu jednak w ostatecznym rozrachunku jest ona niezwykle wazna. Rada: gdy masz dlugie i malo dynamiczne hordy uzywaj krotkich pluckowatych leadow ,)
9. Slowo o mudiness (nie umialem znalesc polskiego odpowiednika xD)
Mudiness moze pochodzic z wielu zrodel ale najpopularniejsze to:
A) za duzo reverbu - zmniejsz mokrosc(wet) lub dodaj wyzszych czetotliwosci. Wiedza kiedy dodawac czestotliwosci jest dosc istotna. Krotka odpowiedz: prawie zawsze dodawaj xD.
B) za slabo uciete niskie tony - pamietaj ucinaj zawsze tak agresywnie jak tylko mozesz by nie zrujnowac sygnalu
C) walka o czestotliwosci ponizej 500 Hz patrz pkt 2
10. Uzywaj pola stereo
Dla przyzwoitego startu, sprobuj tych ustawiennie potrafilem wyjasnic Wam tego po Polsku musicie sami dojsc do tego)
Kick, Snare, Bass – all dead center with no or minimal widening.
Lead – some widening
Chords – Aggressive widening, try a stereo delay technique.
Everything else – experiment with both widening and moderate panning L/R.
W dzisiejszych czasach nie slyszy sie raczej utworow z agresywnym panningiem ale wciaz daje to rade. Po prostu spanuj dwa podobne instrumenty jeden 20% w lewo drugi 20% w prawo i to z pewnoscia poprawi czystosc sygnalu.
Uwaga: polecam uzywanie Ozone lub innego pluginu z mozliwoscia kontroli pola stereo. Pamietaj sprawdzaj profesjonalne utwory porownuj i wciaz sie dowiaduj nowych rzeczy. Wlacz czasem mono na pro utworach i popatrz na zmiany miedzy stereo. Pamietaj mixing jest niezwykle istotny jak nie najwazniejsza czescia dobrego utwory.
Daniel (Meyerson)
Mam nadzieje ze bylo to dla Was pomocne i wartosciowe czytanie. Dajcie znac jesli macie jakies pytania. Rozpocznijmy debate na ten temat. Nie badzcie niesmiali dojdzmy do wspolnego zdania na ten temat
P.S przepraszam za brak polskich znakow i za literowki bylem juz bardzo zmeczony a chcialem dokonczyc. Moze jakiemus modowi bedzie sie chcialo to poprawic xD
Jeżeli pomógł ci ten temat podzękuj
1. Slabe drum sample
Jeden z najwiekszych problemow w produkcji, a z pewnoscia najbardziej powszechny na forach internetowych. Uzyte sample w utworach po prostu sa zbyt slabe by utrzymac utwor. Mowa tutaj o kickach clapach i snarach (albo snap jak Ryan mial w zwyczaju nazywac to). Kick i snare sa budujacymi czesciami kazdego dancowego utworu. Z dobrym kickiem i snarem slaby utwor staje sie prztzwoity a przyzwoity dobrym itd. Bez dobrego kicka jest to niemal niemozliwe by osiagnac cos co ludzie by z checia sluchali. Sa miliony mozliwosci jak osiagnac dobre sample kickow i sanrow. Lecz dwie nalatwiejsze to "trojwarstwowa metoda" i metoda "chwytania". Layering 3 kickow (Nakladanie ich na siebie) brzmi dosc latwo jednak jest to czesc ktora niezwykle potrafi zezloscic. Jesli zalezy ci na dobrym kicku a masz dobry utwor mozesz uzyc metody grap czyli zsamplowac czyjegos kicka. Za duzo sie nad tym nie napracujesz. Jednak gdzie ta satysfakcja wlasnych dzwiekow?
Twoim zadaniem jako producent jest wykonanie 10-15 profesjonalnie brzmiacych kickow i nigdy juz nie musisz sie nimy przejmowac. Layerowanie snarow rowniez moze stworzyc cuda i jest nieco latwiejsze od layerowania kickow.
2. Zrozumienie EQ i zaleznosci miedzy czestotliwosciami
Naszym celem jest uzyskanie dla kazdego instrumentu wlasnej przestrzeni w utworze. Dwie najbardziej znane relacje miedzy czestotliwosciami to:
A) Miedzy kickiem a bassem
B) Miedzy chordami a leadem
Rozstrzygnijmy najpierw relacje A). Zbyt duzo poczatkujacych producentow wrzucaja kick i bass razem, dokrecaja sidechain dopoki nie uslysza zadnego distortion. Pozwolcie ze Wam cos powiem: zanim zaczniecie prace nad sidechain compressor, pomyslcie o EQ. Jezeli twoj kick ma szczyt w granicach 70 Hz i twoj glowny przesterowany bassline w 150 Hz, utnij bass w granicach 80 Hz i dodaj troche subbassu, ktory zajmie przestrzen miedzy 25 - 60 Hz. Jezeli zauwazyles ze niektore nuty sa uciete z powodu EQ zmien je tak ,by highpass filter nie ucinal najnizszych nut.
Kolejnym powszechnym motywem sa zaleznosci miedzy chordami a leadem. Jezeli zauwazyles, ze w jakimkolwiek momencie twojego utworu chordy z leadem nie stoja tak jak w profesjonalnym utworze, to jest prawdopodobienstwo ze walcza one w podobnych czestotliwosciach o dominacje w utworze. Jezeli tak jest, sprobuj podwyzszyc lub obnizyc jeden z elementow o oktawe, by zdobyly wlasna przestrzen. Mozesz takze przeniesc jeden z dzwiekow w martwy srodek a drugi agresywnie do boku(panning). Jezeli oba tricki nie pomoga pozbadz sie jednego z nich. Jest to malo prawdopodobne ze jako poczatkujacy uda ci sie utrzymac chordy i leada w idealnym ulozeniu w mixie. Jezeli jestes w jednym znich bardzo zakochany zatrzymaj go do nastepnego utworu.
3. Za malo kompresji
To jest rodzaj odpowiedzi na pytanie: "Dlaczego mowj utwor nie brzmi tak glosno/pelnie jak pro utwory"? Odpowiedz jest prosta jest to brak odpowiedniej kompresji. Komoresory znajduja sie za EQ specjalnie. Kompresowanie zle zEQuowanego kanalu nie da ci dobrego efektu. Podstawowym pomyslem na wypelnienie mixu to uzycie komoresora typu gain headroom. Pozwoli Ci to na zwiekszenie ogolnej glosnosci. Jesli wykonasz to odpowiednio na kazdym kanale ostateczny rezultat bedzie glosny i pelny. Osobiscie preferuje uzywanie wielu compressorow a niskim gain reduction niz jeden o duzym. Zamiast jednego duzego gain reduction powiedzmy na poziomie 12 Db o duzym ustawieniu thereshold masz trzy rozne kompresory o poziomie 4 Db co pozwoli ci osiagnac nieco lepszy wydzwiek. Jak zaczniesz bawic sie wszystkimi pokretlami typu attack release ratio zobaczysz jak swietna jest to metoda by twoj dzwiek okazal sie byc jeszcze lepszym. W dodatku dobrym pomyslem jest by laczyc w grupy instrumenty podobne by uzywac kompresji na nich razem by lepiej skleic je w miksie.
Moj zwyczajny chords kanal wyglada podobnie jak ten:
EQ Cut
Compressor 1
Compressor 2
Compressor 3
EQ boost (jesli konieczne)
Wszystkie FXy
Limiter
Sidechain
- - - - - - - - -
Wyslanie do grupy
Grupowy Compressor
Uzywanie limitera po kompresorach moze wydawac sie zbedne lecz znalazlem to jako swietne narzedzie do mixingu. Dopoki jestes daleko od clippingu mozesz uzywac gain w limiterze by kontrolowac ogolna glosnosc dzwieku bez koniecznosci zmieniania glosnosci w mikserze przez co mozesz z niego w ogolnym miksie utworu w sposob jaki bys tego chcial. Limiter moze byc takze wykorzystany do uwydatnienia jakiegos elementu w miksie(np mocno zreverbowany clap tuz przed dropem)
4. Za duzo limitera na masterze
Staje sie to popularne by limitowac utwory na max by amatorskie orodukcje brzmialy tak glosno jak profesjonalne. Staraj sie tego unikac. Twoj limiter na masterze nie powinien robic wiecej niz 2-3 Db z gain reduction jesli wykonales mix prawidlowo. Jesli uzyjesz duzo wiecej niz to zniszczysz dynamicznosc utworu. Wlasciwa droga do uzyskania glosnosci w utworach jest podana powyzej. (wygoogluj sobie "Loudness war" jesli chcesz wiedziec wiecej na ten temat). Duzo producentow uwaza ze utwor bez dynamiki jest nic nie warty
5. Wysokie tony sa zazdrosne o bass
Wielu poczatkujacych spedzi 80% czasu na niskich rinach w utworze. Przeciez nagrywamy walace bassem utwory nieprawdaz? Jednak jesli chcesz by ktokolwiek uslyszal twoj bass wez pod uwage tez wysokie tony. Wysokie tony sa bardzo istotne w kicku i bassie. Wez swoj bass i wstaw go do analizera jesli zobaczysz szczyt w 100 Hz i prawie nic w 1 kHz nikt nie uslyszy twojego bassu. Beda mogli go odczuc ale nie przebije sie on przez mix co innymi slowy znaczy tyle ze nie bedzie obecny w wyzszych tonach. Jezeli chcesz by byl tam obecny uzyj EQ lub co lepsze Multiband Compressor. Twoj bass w mixie powinien byc zbalansowany od 20 Hz do 20 kHz natomiast kick od 20 Hz do 15kHz a w profesjonalnych utworach kicki maja jeszcze ladny zjazd od 15 kHz do 20 kHz w dol.
6. Nie ma zapamietywalnego tematu utworu
Niezwykle trudne do wyjesnienia ale tak bardzo wazne ze musze o tym wspomniec. Jezeli pomyslisz o ulubionym utworze z jakiegokolwiek stylu muzycznego to z pewnoscia nadziejesz sie na bardzo wyrazny temat utworu bardzo latwo-zapamietywalny. Podam Wam pare takich tematow:
Organy: Deadmau5 - Ghosts N Stuff
Lead melody: Porter Robinson - Unison
Etc...
Jest tez mnostwo utworow ktore nie maja czegos takiego ale ciezej z nimi o komercyjny sukces. Wyrobienie takiego tematu utworu jest niezykle trudne i to wlasnie rozni amatorow od profesjonalistow ze ich utwory latwo wpadaja w ucho. Pamietaj ze robiac utwor wymyslaj melodie latwe do zanucenia by latwo bylo je zapamietac dla sluchacza.
7. Problemy z mixingiem
Jest wiele tematow na temat mixingu ktore powracaja caly czas. Wymienie tutaj pare:
Cos brzmi trzeszczaco:
Czesto przychodzi to z snara clapa lub leada. Jest to zazwyczaj problem z srednimi tonami nie wysokimi (jak moglbys sadzic). Sprobuj uzyc De-Esser albo wytnij w EQ 5khz - 7 kHz i szukaj problematycznych czestotliwosci.
Cos brzmi dudniaco?
Czy gdzies jest moze reverb bez low cut? Moze kick jest zbyt dlugi na rodzaj utworow jaki robisz? Moze nie ma przestrzeni miedzy kickiem a bassem? Czy wyciales czestotliwosci na masterze miedzy 20-30 Hz?
Za malo mocy na dropie:
Sprobuj zautomatyzowac glosnosc kanalu podczas breaka i pozniej zwieksz go do maximum by dodac mocy dropowi.
Instrumenty znikaja w pewnym momencie:
Sprobuj zautomatyzowac glosnosc pewnych instrumentow w odpowienich momentach
8. Dynamika i harmoniczne zaleznosci
Wczesniej wykonalem odsumowanie ze jesli chordy i lead walcza w tym samym przedziale czestotliwosciowym nalezy jeden z nich zmienic. Wyjatek stanow uzycie kontrastujacych harmoni, by odzielic dzwieki. W klasycznych utworach trancowych pomimo tego ze lead i chordy sa na tych samych czestotliwosciach to ich rozna dynamika pozwala nam je uslyszec. Leady sa na szybkim attacku bardzo dynamiczne natomiast chordy na dugim sustain przez co sa malo dynamiczne. Lead wypiera w ten sposob chordy i staje sie to spojna caloscia. Wiele producentow nie przyklada wagi to dynamicznosci utworu jednak w ostatecznym rozrachunku jest ona niezwykle wazna. Rada: gdy masz dlugie i malo dynamiczne hordy uzywaj krotkich pluckowatych leadow ,)
9. Slowo o mudiness (nie umialem znalesc polskiego odpowiednika xD)
Mudiness moze pochodzic z wielu zrodel ale najpopularniejsze to:
A) za duzo reverbu - zmniejsz mokrosc(wet) lub dodaj wyzszych czetotliwosci. Wiedza kiedy dodawac czestotliwosci jest dosc istotna. Krotka odpowiedz: prawie zawsze dodawaj xD.
B) za slabo uciete niskie tony - pamietaj ucinaj zawsze tak agresywnie jak tylko mozesz by nie zrujnowac sygnalu
C) walka o czestotliwosci ponizej 500 Hz patrz pkt 2
10. Uzywaj pola stereo
Dla przyzwoitego startu, sprobuj tych ustawiennie potrafilem wyjasnic Wam tego po Polsku musicie sami dojsc do tego)
Kick, Snare, Bass – all dead center with no or minimal widening.
Lead – some widening
Chords – Aggressive widening, try a stereo delay technique.
Everything else – experiment with both widening and moderate panning L/R.
W dzisiejszych czasach nie slyszy sie raczej utworow z agresywnym panningiem ale wciaz daje to rade. Po prostu spanuj dwa podobne instrumenty jeden 20% w lewo drugi 20% w prawo i to z pewnoscia poprawi czystosc sygnalu.
Uwaga: polecam uzywanie Ozone lub innego pluginu z mozliwoscia kontroli pola stereo. Pamietaj sprawdzaj profesjonalne utwory porownuj i wciaz sie dowiaduj nowych rzeczy. Wlacz czasem mono na pro utworach i popatrz na zmiany miedzy stereo. Pamietaj mixing jest niezwykle istotny jak nie najwazniejsza czescia dobrego utwory.
Daniel (Meyerson)
Mam nadzieje ze bylo to dla Was pomocne i wartosciowe czytanie. Dajcie znac jesli macie jakies pytania. Rozpocznijmy debate na ten temat. Nie badzcie niesmiali dojdzmy do wspolnego zdania na ten temat
P.S przepraszam za brak polskich znakow i za literowki bylem juz bardzo zmeczony a chcialem dokonczyc. Moze jakiemus modowi bedzie sie chcialo to poprawic xD
Jeżeli pomógł ci ten temat podzękuj